Kronik Yorgunluk Sendromunda Terapi

KOGNİTİF DAVRANIŞ TERAPİSİYLE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR

Yapılan araştırmalarda ve gözden geçirme çalışmalarında Kognitif Davranış Terapisi’nin (KDT) Kronik Yorgunluk Sendromu (KYS) olan hastalar için oldukça faydalı ve etkili bir terapi yöntemi olduğu bulunmuştur. KBT özellikle KYS semptomlarında, duygusal stres, aktivite düzeyi, işlevsellik becerilerinde etkili olmuştur (Sharpe, 1998; Kroenke, Swindle, 2000 Nezu & Nezu, Lombardo, 2001; Prins ve ark., 2002; Quarmy, Rimes, Deale, Wessely, Chalder, 2007). Bu çalışmalarda KYS ile ilgili psikoeğitim, maladaptif davranışları değiştirerek adaptif sağlıklı davranışları arttırma, başa çıkma becerileri, davranışsal aktivasyonu arttırma, kognitif çarpıtmaları yeniden yapılandırma,  problem çözme becerileri ve  gevşeme egzersizleri (kas gevşetme, derin nefes alma, görselleme yoluyla) gibi teknikler kullanılmaktadır (Nezu & Nezu, Lombardo, 2001; Prins ve ark., 2001).

Bireysel Kognitif Davranış Terapisinin Kronik Yorgunluk Sendromu olan hastalarda etkinliğini araştıran 3 çalışmanın 2’sinde KDT uygulananlarda günlük işlevsellikte, yorgunlukta, somatik şikayetlerde, anksiyete ve depresyonda ve aktivite düzeyinde anlamlı iyiye gidiş görülmüştür (Nezu & Nezu, Lombardo, 2001). Yalnızca immün terapi (lökosit ekstraktı) , immünn terapi ve KDT, plasebo ve KDT ‘nin karşılaştırıldığı bir çalışmada bu gruplar arasında fark bulunamamıştır (Lloyd ve ark., 1993).

Grup Kognitif Davranış Terapisinin etkinliğinin araştırıldığı 4 çalışmada da Kronik Yorgunluk Sendromunda KDT etkili bulunmuştur. Özellikle yorgunlukla ilgili kognisyonlarda azalma, aktivitede çoğalma ve yorgunlukta iyileşme görülmüştür (Prins ve ark., 2001; Nezu & Nezu, Lombardo, 2001; Houdenhove, Bruyninckx, Luyten, 2006).

Retrospektif olarak KDT’nin KYS’li hastalardaki etkinliğinin incelendiği çalışmalarda da aktivite düzeylerinde artış bulunmuştur. Ayrıca birincil basamak sağlık hizmetlerini kullanmada azalma görülmüş ve KDT’nin bu hastalar için kabul edilebilir bir tedavi olduğu bulunmuştur (Akagi, Klimes, Bass, 2001; Nezu & Nezu, Lombardo, 2001).

KDT’nin, Kronik Yorgunluk Sendromu olan hastalarda ağrı semptomlarında da azalmaya sebep olup olmadığını araştıran bir gözden geçirme çalışmasında KDT’nin ağrı semptomlarında da azalma sağladığı görülmüştür. (Knoop, Stulemeijer, Prins, Meer, Bleijenberg, baskıda).

 Sonuç olarak  KDT Kronik Yorgunluk Sendromu’nun tedavisinde en fazla kanıta dayalı olan tedavi yöntemidir. İlaç tedavisi, vitamin hapları ve ya diyet gibi yöntemlerin KYS’de etkili olduğuna dair çalışma yoktur, var olan çalışmalar da bunların etkili tedavi yöntemleri olduğunu destekler nitelikte değildir.  Ancak KYS olan hastalarda uygulanacak KDT için terapistlerin hem bu bozuklukla ilgili bilgili olması hem de Kognitif Davranış Terapisi eğitimlerini almış olması gerekmektedir. 

Aygün Tuçe Ataş, Uzman Klinik Psikolog